ફિલમની ચિલમ.... ૩૧ માર્ચ, ૨૦૧૩

અમિતાભ બચ્ચન અને આમિર ખાન સ્પીલબર્ગની ફિલ્મમાં એકસાથે!

   હૉલીવુડ અને બૉલીવુડના સંગમથી સર્જાશે ‘હિલીવુડ’!!

એ કામ છેવટે સ્પીલબર્ગ કરી શક્યા.... અમિતાભ બચ્ચન અને આમિરખાનને એક ફિલ્મમાં આવવા તેમની ટીમ મંજુર કરાવી શકી!  સ્પીલબર્ગ જ્યારે, ગયા પખવાડિયે, ભારત આવ્યા ત્યારે એ પોતાનો બિઝનેસ ફેલાવવા આવ્યા હતા એ તો નક્કી જ હતું. પરંતુ, જાહેરમાં જે રીતે અમિતાભ બચ્ચનને તેમની સાથે વાતચીત કરવા બેસાડાયા હતા, તે પરથી જ લાગતું હતું કે  તેમાં માત્ર અનિલ અંબાણી સાથેની સિનિયર બચ્ચનની દોસ્તી જ જવાબદાર નથી; પણ ‘બીગ બી’ને લઇને કશુંક વિશિષ્ટ રંધાઇ રહ્યું છે. હવે  ખબર આવ્યા છે કે સ્પીલબર્ગ અમિતાભ અને આમિરને એક સાથે લેવા માંગતા હતા અને વાત જામતી નહતી. કેમકે આમિર સ્ક્રિપ્ટથી ખુશ નહતો અને સ્પીલબર્ગ સમક્ષ એ કોઇ કમિટમેન્ટ કરવા નહતો માગતો. તેથી અમિતાભવાળા વાર્તાલાપમાં પોતે હાજર રહ્યો નહતો અને પત્ની કિરણને મોકલી હતી. બાકી પોતાના પ્રિય દિગ્દર્શકને મળવાની ઇચ્છા કોને ના હોય? 

પ્રિય ખરા, સ્પીલબર્ગ... પરંતુ, પોતાના રોલ કરતાં વધારે નહીં; એવી આમિરની સ્ક્રિપ્ટ અંગેની ચીવટ કોણ નથી જાણતું? તેના પ્રોડક્શન હાઉસ પાસે દર મહિને ૨૦થી ૨૫ વાર્તાઓ આવે છે અને એ બધીને એ નામંજુર કરે છે, એવા રિપોર્ટ એક ટીવી ચેનલે ગયા અઠવાડિયે જ આપ્યા હતાને? તેમાં તો એમ પણ કહેવાયું હતું કે છેલ્લા ઘણા સમયથી કોઇ ફિલ્મ ફ્લોર પર ન હોવાથી અત્યારે સ્ટાફ લગભગ બેસી રહે છે. પણ એ બધાને શું ખબર કે ‘બોસ’ તેમના લેવલે શું કરી રહ્યા છે? આમિરને સ્પીલબર્ગની ટીમે એક ફ્યુચરિસ્ટિક લવ સ્ટોરી અર્થાત ભવિષ્યવાદી પ્રેમકહાનીના સ્ટોરી આઇડિયાની સ્ક્રિપ્ટ આપી છે, જેમાં અમિતાભ પણ એક મહત્વના રોલમાં હશે. (બચ્ચન સાહેબે આ અગાઉ આમિરના ‘લગાન’ માં પિક્ચરની શરૂઆતમાં કોમેન્ટ્રી જરૂર આપી છે. પરંતુ, પડદા ઉપર આમને સામને નથી આવ્યા.)

લવસ્ટોરી સ્પીલબર્ગે જે પસંદ કરી છે, તેમાં આજથી પચાસ વર્ષ પછીની વાર્તા છે, જ્યારે આખી દુનિયા કોમ્પ્યુટર આધારિત થઇ ગઇ છે. તેથી કાગળનો ઉપયોગ કોઇ કરતું નથી. ઓફિસો જ નહીં, વિશ્વ આખું પેપરલેસ થઇ ગયું છે. એ સંજોગોમાં પુસ્તકો અને અખબારો ખોટી જગ્યા રોકી રાખે છે, એ વિચાર સાથે સત્તાધીશો બુક્સનો નાશ કરવાનો મોટો પ્રોજેક્ટ હાથ ધરે છે. તમામ લાયબ્રેરીઓને સળગાવી દેવાનું નક્કી થાય છે. સ્ક્રિપ્ટ અનુસાર આમિર એ સળગાવનારા ફાયરમેન બને, જે એક ઝનૂનથી કાગળ માત્રને જલાવી દે. જ્યારે અમિતાભ એક એવા સિનિયર સિટીઝનની ભૂમિકામાં હોય જે એ પ્રિન્ટેડ સાહિત્યને બચાવવા માંગતા હોય!

ફુલ ડ્રામાની શક્યતાવાળા કથાનકમાં અમિતાભની દીકરી સાથે આમિર પ્રેમમાં હોય. એક લાયબ્રેરીને લાગેલી આગમાંથી પુસ્તકો બચાવવા જતાં અમિતાભની પત્નીનો જીવ ગયો  હોય વગેરે નાટ્યાત્મક પ્રસંગોથી સ્ક્રિપ્ટ ભરપૂર છે. (પત્નીની ભૂમિકા માટે સ્પીલબર્ગનો આગ્રહ ટીના અંબાણી માટે છે. ભૂમિકા નાની છે અને ટીના સંમત થશે તો કાસ્ટીંગની રીતે એ એક મોટી ઘટના ગણાશે.) અમિતાભ યુવા પેઢીના સૌને સમજાવતા ફરે છે કે ટીવીના આગમન પહેલાં લોકો જાતે સ્વતંત્ર રીતે વિચારતા હતા. ટેલીવિઝન ઉપર થતી ચર્ચાઓથી જ લોકો મત બાંધે એવું અગાઉ નહતું. તેમાં ભારતની હજારો વર્ષ પુરાણી શિક્ષણ સંસ્કૃતિ અને નાલંદા, તક્ષશિલા જેવાં વિશાળ વિદ્યાધામોની વૈચારિક પરંપરાનાં ગુણગાન પણ હશે. તેને કારણે દુનિયાભરના ભારતીય પ્રેક્ષકો આકર્ષાશે એ વેપારી ગણત્રી છે જ. તે માટે સ્પીલબર્ગની ટીમ ઇન્ડિયાનાં એવાં લોકેશનના ફોટા અને વિડીયો ઉતારી રહ્યા છે. 

લગભગ દોઢસો કરોડની લાગતવાળી આ ફિલ્મની જાહેરાત ખરેખર તો સ્પીલબર્ગને તેમની ઇન્ડિયા વિઝીટ દરમિયાન જ કરવી હતી. પરંતુ, આમિરને વાંધો એ હતો કે તેની પોતાની ભૂમિકા તદ્દન વિલનની થાય છે. તેમાં પોઝીટીવ રંગો ઉમેરાય તો એ સંમત થાય એમ હતો. બીજી બાજુ વિદેશોના ઓડિયન્સ માટે પણ કોમ્પ્યુટરના આધિપત્યને બતાવવા જાત જાતનાં ઇલેક્ટ્રોનિક સાધનોની ડિઝાઇનનું પેપર વર્ક સ્પીલબર્ગના પ્રોડક્શન હાઉસ ‘ડ્રીમવર્લ્ડ’માં ચાલુ હોવાના રિપોર્ટ પણ હૉલીવુડનાં ગોસીપ મેગેઝીનો આપી રહ્યાં છે. પેટ્રોલ વગરની હવામાં ઉડતી મોટરોનો એ સમય હશે અને પેનને તો ઠીક સ્ટાયલસને પણ પુરાતત્વ વિભાગમાં જોઇ શકાતી હશે. વ્યક્તિના મગજમાં માત્ર એક ચીપ મૂકી દેવાથી આખી લાયબ્રેરીનાં પુસ્તકો તેમાં આવી જાય એ કલ્પના છે. આવા વાતાવરણમાં પ્રેમ કહાની હશે અને ક્લાયમેક્સમાં અમિતાભ તેમની રીતે ‘બાગબાન’ની સ્ટાઇલમાં પુસ્તકો અને કાગળ ઉપર ઉતરતા લિખિત શબ્દનો મહિમા કરશે.

છેલ્લે આવતા એ ઇમોશનલ ભાષણમાં આમિર પણ જોડાય છે. ફરીથી દુનિયામાં માણસ જાતનું મહત્વ થાય. કોમ્પ્યુટર અને અન્ય ઇલેક્ટ્રોનિક મશીનો માનવીનાં કામ કરે ત્યાં સુધી ઠીક છે; પણ માણસ જ મશીન બની જાય એમ ન થવું જોઇએ. તમામ સાધનોને માનવી જરૂરિયાત પૂરતાં વાપરે એ મેસેજ સાથે ફિલ્મ પૂરી થાય. આને મળતી થીમ સ્પીલબર્ગે અગાઉ ‘આર્ટીફિશ્યલ ઇન્ટેલીજન્સ’ ફિલ્મમાં રાખી હતી. તેથી તેને માત્ર ભારતીય સંદર્ભ અને હિન્દી સિનેમાનો ટચ આપવાનો છે. તેને માટે ગીતકાર ગુલઝાર અને સંગીતકાર એ. આર. રેહમાનની ‘સ્લમડોગ મિલિયોનેર’વાળી જોડી હશે. આમિરની સંમતિ મળી ચૂકી હોઇ બધું સમું સુતરું પાર પડશે તો, આવતીકાલે સ્પીલબર્ગ પોતે અમેરિકાથી વિડીયો કોન્ફ્રન્સ દ્વારા એક પત્રકાર પરિષદમાં આ ફિલ્મની સત્તાવાર જાહેરાત, ભારતીય સમય પ્રમાણે રાત્રે નવ વાગે, ટીવી પર ‘લાઇવ’ કરશે. ત્યારે હૉલીવુડ અને હિન્દી સિનેમા (બૉલીવુડ) ના સંગમથી સર્જાશે એક નવી જ ફિલ્મી દુનિયા... હિલીવુડ!!

તિખારો!

સ્પીલબર્ગની હિન્દી ફિલ્મમાં ગીતકાર તરીકે જે નક્કી થયાની વાત બહાર આવી છે, એ ગુલઝારે ટ્વીટર પર લખ્યું છે કે, તેઓ તેમને મળેલા પ્રથમ સીનની સ્ક્રીપ્ટના દરેક ફકરાના પહેલા પહેલા અક્ષરને લઇને અનોખે બોલવાળું એક આઇટમ ગીત બનાવી રહ્યા છે! સોચો ઠાકુર!!

ફિલમની ચિલમ... ૨૪ માર્ચ, ૨૦૧૩

શાહરૂખ માટે ‘ડર’ કે આગે જીત થી!

“જો ‘ડર’માં શાહરૂખખાનનો રોલ આમીરખાન કરત તો?” આમીર સાથે તે દિવસોમાં નિકટતા રાખનાર એક ડિઝાઇનરે તાજેતરમાં કરેલા રહસ્યોદ્ઘાટન પછી ફિલ્મી દુનિયાના અનેક રસપ્રદ ‘જો’ અને ‘તો’માં આ સપ્તાહે એક આનો ઉમેરો થયો છે. એ તો જાણીતી વાત છે કે યશરાજની ફિલ્મ ‘ડર’માંના ઝનૂની પ્રેમી ‘રાહુલ’ની ભૂમિકાની ઓફર પ્રથમ આમીર પાસે આવી હતી. જો કે યશ ચોપ્રા વિશેના રૅચલ ડ્વાયરના પુસ્તકમાંના ઉલ્લેખ અનુસાર તો એ પાત્ર માટે રીશી કપૂરનો પણ સંપર્ક યશજીએ કર્યો હતો. પરંતુ, ‘ચાંદની’ જેવી ફિલ્મમાં રોમેન્ટિક હીરો બનેલા રીશીએ પોતે ‘કીલર લવર’ તરીકે નહીં શોભે એવો ડર રાખી ઇનકાર કર્યો હતો. આમીરે ના પાડી તેના બીજા જ દિવસે આમીર અને શાહરૂખ સલમાનના કમ્પાઉન્ડમાં વાતો કરતા હતા ત્યારે પરોઢિયે ચાર-સાડા ચારના અરસામાં આમીરે શાહરૂખને આ રોલ માટે ટ્રાય કરવા સલાહ આપી હતી. (આ તે દિવસોની વાત છે, જ્યારે ત્રણેય ખાનની દોસ્તી હતી!)

શાહરૂખે યશ ચોપ્રાનો સંપર્ક કર્યો અને ‘રેસ્ટ ઇઝ હીસ્ટ્રી’! શાહરૂખે એક વાર ‘ડર’માં “ક્ક્કક.... કિરન” બોલીને  યશરાજમાં એન્ટ્રી કરી પછી પોતાની અનિવાર્યતા કેવી ઉભી કરી એ કોણ નથી જાણતું? (કોઇએ કહ્યું છે ને? “ડર કે આગે જીત હૈ!”) તે ‘દિલવાલે દુલ્હનિયા લે જાયેંગે’, ‘દિલ તો પાગલ હૈ’, ‘મોહબ્બતેં’, ‘વીરઝારા’, ‘રબને બના દી જોડી’ ‘ચક દે ઇન્ડીયા’ અને  ઠેઠ ‘જબ તક હૈ જાન’ સુધીનાં યશજીના નિર્માણગૃહના ચિત્રોમાં રહ્યો. જો ‘ડર’ માટે આમીરે સંમતિ આપી હોત તો? જો કે તે દિવસોમાં બહાર આવેલી એક વાત એવી પણ હતી કે આમીરે સ્ક્રીપ્ટનું વર્ણન (નૅરેશન) ‘સુનિલ’નું પાત્ર ભજવનાર કલાકાર સાથે કરવાનો આગ્રહ રાખ્યો અને વાતચીત પડી ભાંગી હતી. પછી જ્યારે ફિલ્મ રિલીઝ થઇ ત્યારે ‘સુનિલ’ બનેલો સની દેઓલ પોતાના પાત્રાલેખન બદલ યશજીથી નારાજ થયો હતો એ જાણીતી ઘટનાઓ છે. (એમ તો ‘ડર’માં નાયિકા તરીકે જુહી નહીં પણ માધુરી દીક્ષિત પ્રથમ પસંદગી હતી. કોઇ સ્ત્રીના સૌંદર્ય પાછળ ખુનામરકી કરવાના ઝનૂનથી પાગલ થવાનું હોય તો એ માધુરી જ હોયને? યાદ કરો ‘અંજામ’!)

શાહરૂખની માફક જ યોગ્ય સમયે મળેલી યોગ્ય ફિલ્મથી કદાચ નવાજુદ્દીન સિદ્દીકી અત્યારે આગળ વધી રહ્યો છે. કેમ કે તાજેતરમાં જાહેર થયેલા રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારોમાં તેને સ્પેશ્યલ જ્યુરી એવોર્ડથી નવાજવામાં આવ્યો છે અને તે પણ ‘ગેંગ્સ ઓફ વાસેપુર’ (ખાસ કરીને બીજા પાર્ટ) જેવી એકાદ કૃતિ માટે નહીં પણ ‘કહાની’, ‘તલાશ’ અને ‘દેખ ઇન્ડીયન સર્કસ’ સહિતની ૨૦૧૨ની ફિલ્મોમાંના તેના અભિનયને બે લાખ રૂપિયાના ઇનામથી વધાવાયો છે. હવે તેની નવી ફિલ્મ ‘આત્મા’માં એ બિપાસા બાસુ જેવી એ ગ્રેડની અભિનેત્રીના પતિની ભૂમિકામાં છે, જે કોમર્શિયલ સિનેમાની ‘ગેંગ’માં તેનો પ્રવેશ કહી શકાય. તેના સાધારણ લુક્સ સાથે  કરોડોના સેટઅપમાં તે કેટલો આગળ વધી શકશે એ કહી ના શકાય, જો કે!

નેશનલ એવોર્ડ્સમાં ‘બરફી’ને એક પણ એવોર્ડ ના મળ્યો એ આશ્ચર્યજનક કહેવાય. જે પિક્ચરને ભારતની સત્તાવાર એન્ટ્રી તરીકે ‘ઑસ્કાર’માં મોકલાયું હોય તેને દેશના રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારોની એક પણ કેટેગરીમાં સર્ટિફિકેટ સરખું પણ ના મળે એ કેવું? હા, ‘પાનસિંગ તોમર’માં ઇરફાનનો અભિનય વખાણવાલાયક જ હતો. પરંતુ, રણબીર અને પ્રિયંકા ચોપ્રા બન્ને પણ કાંઇ કમ નહતાં. (ઇરફાન માટે એવો ગણગણાટ ઓલરેડી શરૂ થઇ ચૂક્યો છે કે એ ઓવર રેટેડ એક્ટર છે!) જો કે આ વખતના નેશનલ એવોર્ડ્સમાં અમારા ગમતા અનુ કપૂરને ‘શ્રેષ્ઠ સહાયક અભિનેતા’નો પુરસ્કાર (‘વિકી ડોનર’ માટે) મળ્યો એ સૌથી સારા સમાચાર હતા. 

અનુને એ રીતે ‘રેઇન કોટ’ જેવી ઓછી જાણીતી પરંતુ, અદભૂત ફિલ્મ માટે કોઇ પુરસ્કાર મળ્યો હશે કે કેમ એ તો કોણ જાણે. પરંતુ, ઐશ્વર્યા રાય અને અજય દેવગન એમ માત્ર બે એક્ટર્સની આસપાસ ઘૂમતી રિતુપર્ણો ઘોષની એ કૃતિમાંનો અનુકપૂરનો અભિનય (ફોર ધેટ મેટર, અજય અને ઐશ્વર્યાની એક્ટીંગ પણ) પ્રત્યેક પુરસ્કારને યોગ્ય હતો. એ જ રીતે આ વખતે જે ગીત માટે શંકર મહાદેવનને બેસ્ટ પ્લેબેક સિંગરનો નેશનલ એવોર્ડ જાહેર થયો છે, એ ફિલ્મ ‘ચિત્તાગોંગ’માં કામ કરવાના મનોજ બાજપાઇએ કોઇ ફી નહતી લીધી. તો ફિલ્મના નિર્માણમાં પ્રોડ્યુસર તરીકે પૈસા લગાવનાર અનુરાગ કશ્યપ કહે છે, કે ‘ગેંગ્સ ઓફ વાસેપુર’ના કેટલાક એક્ટર્સને તેમણે ‘ચિત્તાગોંગ’માંનું તેમનું કામ જોયા પછી લીધા હતા.શંકર મહાદેવનને એવોર્ડ અપાવનાર ‘ચિત્તાગોંગ’ના એ ગીતના શબ્દો તો સાંભળો?

કવિ લખે છે, “ઋતુઓં કો ઘર સે નિકલને તો દો, બોયે થે મૌસમ ખિલને તો દો, હોટોં કી મુંડેર પે રુકી, મોતીયોં સી બાત બોલ દો, ફીકી ફીકી સી હૈ ઝિંદગી, ચીની ચીની ખ્વાબ ઘોલ દો...”!  આખા ગીતના શબ્દો બેમિસાલ છે, સમય કાઢીને સાંભળવા જેવા છે. એક જ અંતરો જુઓ... “ ધડકન રૂમ ઝુમ, સાંસેં રૂન ઝુન, મન ઘૂંઘરુ સા બાજે, અખિયાં પાયલ, સપને કંગના, તન મેં થિરકન સાજે, કોહનિયોં સે ખેલ કે કહતી હવા, ઇતર કી શીશી ખોલ દો જરા, રાગ મહકાઓ, ગીત છલકાઓ, મિસરી સી ઘોલો ના... બોલો ના, બોલો ના...”

એટલે કવિતા પ્રેમી તરીકે વધારે આનંદ એ પણ છે કે તે લખવા બદલ પ્રસુન જોશીને પણ ‘શ્રેષ્ઠ ગીતકાર’ જાહેર કરાયા છે. વિચાર કરો કે નેશનલ એવોર્ડ્સમાં જેના ગાયક અને ગીતકાર બન્નેને પુરસ્કૃત કરવા જેટલું સન્માન મળ્યું; એટલી ખુબસુરત અને અર્થપૂર્ણ રચના ‘ફિલ્મફેર’ કે ‘સ્ક્રીન’ અથવા ‘સ્ટારડસ્ટ’ કે ‘ઝી’ના નોમિનેશનમાં કે જ્યુરીના પણ ધ્યાનમાં કેમ નહીં આવી હોય? સોચો ઠાકુર!!
 
તિખારો!

નેશનલ એવોર્ડ માટેની ભારત સરકારની ઓફિશ્યલ વેબસાઇટ પર કાર્યક્રમની માહિતી આ રીતે અપાઇ છે...
''60th National Film Awards presentation ceremony to be held in New Delhi 0n 3rd May, 2013. Hon’ble President of India to give away the awards. ''
આ ભાષામાં એવોર્ડ આપીને દાન કરાતું હોય અથવા તો જાન છોડાવાતી હોય એવું નથી લાગતું? ’Give Away the awards'? શું મહામહીમ રાષ્ટ્રપતિજી, પોતાની કળાથી એવોર્ડ જીતનારા કલાકારોને, પુરસ્કાર ‘Award Present' ના કરી શકે? 

ફિલમની ચિલમ... ૧૭ માર્ચ, ૨૦૧૩

સાહેબ અને બીવીના ‘ગુલામ’ને પ૦ વરસ પછી બનાવાયો ‘ગૅંગસ્ટર’!

“વો દિન ગયે જબ ઇમ્તહાન સે ડર લગતા થા!” એવું માત્ર વિદ્યાર્થીઓને જ નથી લાગતું, એ સોનેરી જ્ઞાન હવે ફિલ્મ ઉદ્યોગને પણ લાધી રહ્યું છે. કેમ કે વરસોથી માર્ચ મહિનામાં પરીક્ષાઓને કારણે પોતાની ફિલ્મો રિલીઝ કરતાં નિર્માતાઓ ડરતા હતા. એ જ રીતે દિવાળી પહેલાંના ‘પ્રિ-દિવાલી વીક’ કે રમઝાન માસ દરમિયાન પણ ડરવાની પ્રથા છે. એ બધા પિરીયડમાં ઑડિયન્સ થિયેટરોમાં ઓછું આવે એ અનુભવસિદ્ધ ગણત્રી હતી. (તેથી ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં ટ્રેડની એક જાણીતી ઉક્તિ છે કે માર્ચમાં ફિલ્મ મૂકનાર પ્રોડ્યુસરની જ ખરી પરીક્ષા થાય!)  પરંતુ, આ સાલ માર્ચ મહિનામાં પહેલીથી ૧૫મી સુધીમાં આઠ પિક્ચર રજૂ થઇ ચૂક્યાં છે! એવું પણ નથી કે અન્ય સમયે તારીખો ના મળી શકી હોય એવી જ ફિલ્મો આ પિરીયડમાં આવી હોય. તેમાં ‘એટેક ઓફ ૨૬/૧૧’ અને ‘સાહેબ બીવી ઔર ગેંગસ્ટર રિટર્ન્સ’ જેવી જાણીતા સર્જકો (રામ ગોપાલ વર્મા અને તિગ્માન્શુ ધુલિયા)ની કૃતિઓ સામેલ છે અને તેના પણ બિઝનેસ કરોડોમાં થયા છે.

‘સાહેબ બીવી ઔર ગેંગસ્ટર રિટર્ન્સ’ ૮મી માર્ચે, એટલે કે પરીક્ષાના દિવસોમાં જ, રજૂ થઇ અને પ્રથમ ત્રણ દિવસનો વકરો જોતાં; એ પહેલા સપ્તાહમાં તો ૨૦ કરોડનો આંકડો પાર કરી જાય એવી શક્યતા છે. વળી અગત્યની વાત એ પણ છે કે યુએઇ (યુનાઇટેડ આરબ અમીરાત) સિવાય વિદેશોમાં એ રિલીઝ પણ નથી થઇ અને છતાં આ કલેક્શન છે. ‘સાહેબ બીવી...”ના આ નવા સંસ્કરણમાં સોહાઅલી ખાને જે દ્રશ્યો આપ્યાં છે તેનાથી ભાઇ સૈફ અલી ખુશ નથી એવા સમાચાર વચમાં હતા. (એમ તો આ મહિને પોતાના લગ્નની પ્રથમ ‘હોલી’ આવી રહી હોવા છતાં કરિના પોતાનાં સાસરિયાં સાથે તે મનાવવાની પરંપરાને અનુસરવાની નથી, એવી પણ ઉડતી ખબર છે જ ને?) સોહાએ કેવા સીન્સ આપવા પડ્યા હોઇ શકે એ તો ‘સાહેબ, બીવી...’નો પહેલો ભાગ જોનાર સૌ કોઇ અંદાજ મૂકી શકે એમ છે.

‘સાહેબ બીવી...’ના પ્રથમ ભાગમાં ‘બીવી’ બનનાર માહી ગિલ અને ‘ગેંગસ્ટર’ બનતા રણદીપ હુડાનાં ચુંબનનાં દ્રશ્યોની ભરમાર જોતાં બદલાયેલા સમયના પ્રેક્ષકોને (અને સેન્સરને પણ!) દાદ આપવી પડે. આ ફિલ્મની વાર્તા જેના ઉપરથી પ્રેરિત હતી, એ ગુરૂદત્તની ફિલ્મ ‘સાહબ બીવી ઔર ગુલામ’માં જમીનદાર પરિવારની ‘છોટી બહુ’ મીનાકુમારી અને હવેલીના નોકર -ગુલામ- ‘ભૂતનાથ’ બનતા ગુરૂદત્તના સંબંધોની વાર્તા હતી; તો પચાસ વરસ પછી ૨૦૧૧માં આવેલા મુવીમાં એમાં ફેરફાર કરીને ‘ગુલામ’ને બદલે ‘ગેંગસ્ટર’ સાથેના હવેલીની બહુરાની સાથેના ચુમ્મા-ચાટી સહિતના નાજાયઝ સંબંધો દર્શાવાયા હતા. છતાં દર્શકોએ તે સ્વીકારી લીધા... બલ્કે સહર્ષ સ્વીકાર્યા! જ્યારે ગુરૂદત્ત અને મીનાકુમારીની ફિલ્મ રિલીઝ થઇ તે દિવસે એવી સ્ટોરીને કારણે હાહાકાર થઇ ગયો હતો.  

ગુરૂદત્તનું એ પિક્ચર ‘સાહિબ બીવી ઔર ગુલામ’ ૧૯૬૨માં રજુ થયું ત્યારે તેમની પ્રથા મુજબ પ્રેક્ષકોના રિવ્યુ જાણવા ‘ગુરૂ’એ પોતાના માણસોને થિયેટરમાં મોકલ્યા. તે સૌએ જોયું કે ‘ભૂતનાથ’ સાથે બંધ ઘોડાગાડીમાં બેસીને ‘છોટી બહુ’ હવેલીમાંથી બહાર જાય છે અને ત્યારે વાગતા એક ગાયન “સાહિલ કી તરફ...” દરમિયાન મીનાકુમારી પોતાનું માથું ગુરૂદત્તના ખોળામાં મૂકે છે; તે સીન વખતે પ્રેક્ષકોમાં નારાજગી થાય છે. દર્શકોના રિએક્શન જાણવા ગયેલા સૌએ રિપોર્ટ કર્યો અને બીજા દિવસે મુંબઇના મિનરવા થિયેટરના મેટીની શોમાં ગુરૂદત્તે જાતે ઓડિયન્સ સાથે પિક્ચર જોયું. એટલે મીનાકુમારીને લોનાવાલાથી તાત્કાલિક બોલાવી શુટીંગ કરાયું. અગાઉ રેહમાન એટલે કે પતિ (સાહિબ)નું શું થયું એ નહતું બતાવાયું. તેને બદલે નવા સીનમાં લકવાગ્રસ્ત ‘છોટેબાબુ’ પ્રાયશ્ચિત કરતા હોય એમ બતાવાયું. એટલું જ નહીં, પેલું ગાયન “સાહિલ કી તરફ...” આખેઆખું કાઢી નાખ્યું. તેથી મીનાકુમારી ગુરૂદત્તના ખોળામાં માથું મૂકતાં હોય એ દ્રશ્ય પણ નીકળી ગયું!

એ ગાયન “સાહિલ કી તરફ...”ની ધૂનનો ઉપયોગ સંગીતકાર હેમંતકુમારે  પછી હૃષિકેશ મુકરજીની બેનમૂન ફિલ્મ ‘અનુપમા’માં કર્યો. તેમાં પણ ‘સાહિબ બીવી ઔર ગુલામ’ના શાયર કૈફી આઝમીનાં જ ગીત હતાં. તેમણે એ જ મીટરમાં “યા દિલ કી સુનો દુનિયાવાલોં યા મુઝકો અભી ચૂપ રહને દો, મૈં ગમ કો ખુશી કૈસે કહ દું, જો કહતે હૈં ઉનકો કહને દો...” લખ્યું અને ખુદ હેમંત દાએ તે ગાયું. યાદ છેને? લેંઘો અને ઝભ્ભો પહેરીને ‘અનુપમા’માં એ ગીત ગાતા ધર્મેન્દ્ર? એ ગીતમાંની લાઇટીંગ એરેન્જમેન્ટ- પ્રકાશ વ્યવસ્થા- જુઓ તો લાગે કે એ ઋષિકેશ મુકરજીની નહીં ગુરુદત્તની ફિલ્મ ચાલતી હોય. આખા પિક્ચરમાં બૂમાબૂમ કરતી અને ઉધમ મચાવતી શશિકલાનું ગંભીર સ્વરૂપ પણ એ જ ગાયનમાં જોવા મળે છે. વાંચતા વાંચતા એ ગીત પણ જોતા ચાલો. કૈફી આઝમી સરખા શાયરનું એક ભાવવાહી ગીત હેમંતકુમાર જેવા સંગીતકાર અને ઋષિદા જેવા નિર્દેશકના હાથમાં આવે ત્યારે સંવેદનાની કેવી અદભૂત અનુભૂતિ ઉભી કરી શકે છે! Experience the bliss right here...

‘સાહિબ બીવી ઔર ગુલામ’માં તેમણે પોતે કરેલો ‘ભૂતનાથ’નો રોલ ‘ગુરૂ’ જાતે નહતા કરવાના. એ માટે પ્રથમ પસંદગી શશિકપૂર હતા. એ પછી બિસ્વજીતનો વિચાર કરાયો હતો. કેમ કે એ ભૂમિકામાં ઉત્તમકુમારને લઇને અગાઉ તે નવલકથાની ફિલ્મ બંગાળી ભાષામાં બની ચૂકી હતી. તેથી એક બંગાલી અભિનેતા વધારે યોગ્ય રહેશે એવી ગુરૂની માન્યતા હતી છેવટે  જો કે ‘પ્યાસા’ની માફક ખુદ ગુરૂદત્તને પોતાને જ મેકઅપ ચઢાવવો પડ્યો હતો. ‘પ્યાસા’માં પણ મુખ્ય પાત્ર ‘વિજય’ માટે તેમની ઇચ્છા દિલીપ કુમારને લેવાની હતી. પરંતુ, શુટિંગના પ્રથમ દિવસે દિલીપ સા’બ આવ્યા જ નહીં અને ગુરૂદત્તે જાતે એ ભૂમિકા કરી. જ્યારે ‘સાહિબ બીવી ઔર ગુલામ’માં ‘બીવી’ એટલે કે ‘છોટી બહુ’ તરીકે નરગીસને લેવાનો પ્લાન હતો. નરગીસના ઇનકાર પછી મીનાકુમારી પિક્ચરમાં આવ્યાં. એવી વાતો જાણ્યા પછી ક્યારેક એવો વિચાર પણ આવે કે મીનાકુમારીને બદલે નરગીસ “ન જાઓ સૈંયાં છુડાકે બૈયાં, કસમ તુમ્હારી મૈં રો પડુંગી...” ગાતાં કેવાં લાગત? અથવા “યે દુનિયા અગર મિલ ભી જાયે તો ક્યા હૈ...” કે પછી “હમને તો જબ કલિયાં માંગી કાંટોં કા હાર મિલા...” એમ દિલીપકુમાર ગાતા હોત તો એ ગાયનો અને ફિલ્મ બન્નેની લોકપ્રિયતા કદાચ જુદી જ ના હોત? શું લાગે છે?

તિખારો!

સ્ટીવન સ્પીલબર્ગ સાથે અમિતાભ બચ્ચનની વાતચીતના સાક્ષી બનવા ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીના જે સૌને આમંત્રણ અપાયું હતું તે યાદીને કેટલાકે ‘શિન્ડલર્સ લીસ્ટ’ કહી છે અને બીજાઓએ? ‘જુરાસિક પાર્ક’! (જ્યાં નાના નાના ડાયનાસોર એક વિશાળ ડાયનાસોરની હાજરીમાં એકત્ર થયા હતા!) 

ફિલમની ચિલમ... ૧૦ માર્ચ, ૨૦૧૩

અમિતાભની મિલકતોના બે સરખા હિસ્સા થશે!

 

‘શું કરિના કપૂર ખરેખર પ્રેગ્નન્ટ થઇ હશે?’ એ ફિલ્મ ઉદ્યોગમાં આ સપ્તાહની સૌથી મોટી ચિંતા જણાય છે. કેમ કે એક અંગત પાર્ટીમાં હાજર રહેનારે રિપોર્ટ કર્યો છે કે કરિનાએ તેમાં બે વખત ગ્લાસ ઊંચો કરીને ટોસ્ટ કર્યો અને બન્ને વખત એ પ્યાલામાં પાણી જ હતું. હવે ટોસ્ટ કરવાની પ્રણાલિકાને જાણનારા સૌ કહી શકશે કે કોઇના નામનો કે કોઇ પ્રસંગની ખુશાલી વ્યક્ત કરતી વખતે ઊંચા કરાતા ગ્લાસમાં પરંપરાગત રીતે ‘શરાબ’ હોવો જોઇએ. (યાદ છેને ‘મેરે હમદમ મેરે દોસ્ત’નું ગાયન? “છલકાયેં જામ આઇયે આપકી આંખોં કે નામ, હોંટોં કે નામ...”) પરંતુ, કરિનાએ તેના હળવા હાથે માત્ર સ્વચ્છ જળનો જામ છલકાવ્યો એની પાછળ તેના ભારે પગ જવાબદાર હોવાની આશંકા વ્યક્ત થઇ રહી છે. એ તો દાકતરથી માંડીને દાયણ સુધીના સૌ એવી હાલતમાં રાખવાની ઘર-બારની કાળજી વિશે કહી શકશે કે જ્યારે ‘ઘર’માં ઘોડિયું બંધાવાનું હોય ત્યારે ‘બાર’ બંધ કરી દેવાના હોય!

આ અફવાને પાણીમાંથી પોરા કાઢવાના નિયમિત ઉદ્યમનો ભાગ સમજવામાં જોખમ છે. કેમ કે કરિનાના પ્રતિનિધિએ ખુલાસામાં સ્પષ્ટ ‘ના’ કહેવાને બદલે એમ કહ્યું કે મૅડમની અંગત બાબતો પર તે કોમેન્ટ ના કરી શકે! એમ તો ઐશ્વર્યા અને અભિષેક બચ્ચને તેમની દીકરી માટે દુબઇમાં ચોપ્પન કરોડનું ઘર લીધું એવા એક અખબારના ઉડતા અહેવાલને પણ ક્યાં કોઇ સત્તાવાર સમર્થન મળ્યું છે? હા, ઑફિશ્યલી અમિતાભ બચ્ચને આ સપ્તાહે એમ જરૂર કહ્યું છે અને તે પણ સંખ્યાબંધ પત્રકારોના કૅમેરા સામે કે તેમના ગયા પછી તેમની પ્રૉપર્ટી તેમના પુત્ર અભિષેક અને દીકરી શ્વેતા વચ્ચે સરખે ભાગે વહેંચાશે. તે દીકરા અને દીકરીમાં કોઇ ફરક રાખતા નથી એ કહેવા તેમણે આ જાહેરાત કરી હતી.

 અમિતાભને ખરા અર્થમાં ‘સ્ટાર’ બનાવનાર ફિલ્મ ‘જંજીર’ની નવી આવૃત્તિ માટે પ્રકાશ મેહરાના પ્રોડ્યુસર દીકરા અમિત મેહરા અને લેખકો સલીમ-જાવેદ વચ્ચે રૉયલ્ટીના મામલે ઉભી થયેલી મડાગાંઠ લાગે છે કે હવે અદાલત દ્વારા જ ઉકલશે. એમ કહેવાય છે કે સલીમ અને જાવેદે ‘જંજીર’ની સ્ક્રીપ્ટનો ઉપયોગ કરવા માટે ૬ કરોડ રૂપિયા માગ્યા છે! જે રીતે ફિલ્મોનો બિઝનેસ કરોડોમાં થાય છે, એ જોતાં લેખકો પાસે કૉપી રાઇટ હોય તો પોતાના લખાણની કિંમત આવી મૂકે એ સ્વાભાવિક છે. યાદ છેને? સલીમ-જાવેદ તો ઠેઠ સીત્તેરના દાયકામાં પણ પોતાની બાઉન્ડ સ્ક્રીપ્ટના વીસ લાખ રૂપિયા માગતાં પણ નહતા ખચકાતા!

 જ્યારે આજે તો માહોલ જ અલગ છે. હજી બે વીક પહેલાં આવેલી ‘કાઇપો છે’ જેવી ઓછા જાણીતા સ્ટાર્સની ફિલ્મ પણ સ્ક્રીપ્ટના જોરે બીજા અઠવાડિયે ૪૦ કરોડ ક્રૉસ કરી ગઇ છે. હવે જ્યારે ૧૦૦ કરોડનો બિઝનેસ કરનારી ફિલ્મોની લાઇન લાગી રહી છે, ત્યારે ધનના એ મોટા ઢગલામાં પાવડો મારીને તગારું ભરવાની નહીં, પણ મોટા જેસીબી મશીનથી પૈસા ઉલેચવાની હોડ છે. એટલે જ સલમાન ખાન અને અજય દેવગન જેવા સ્ટાર્સના સેંકડો કરોડોના કરારના ન્યુઝ વાંચીને ભલભલા ઉદ્યોગપતિઓની આંખો પહોળી થઇ જાય એમ છે. સલમાને એક ચેનલ સાથે ૫૦૦ કરોડ રૂપિયાનો સોદો કર્યાના સમાચારથી હજી પૂરતા બઘવાઇ રહેવાયું નથી, ત્યાં અજય દેવગનની ૪૦૦ બુલેટની સ્ટેનગન ફુટી છે.

અજય દેવગને પણ સલમાનની માફક એક ટીવી ચેનલ સાથે (કદાચ એ જ ચેનલ જોડે) કોન્ટ્રાક્ટ કર્યો ૪૦૦ કરોડ રૂપિયાનો! બન્ને એક્ટરોની શરતો લગભગ સરખી છે. અજયે પણ સલમાનની માફક ૨૦૧૭ના ડીસેમ્બર સુધીમાં આવનારી પોતાની તમામ ફિલ્મોના સૅટેલાઇટ રાઇટ આપવાનો કરાર કર્યો છે. આવા કરોડોના સોદા કરનાર ક્રિએટિવ વ્યક્તિ એક્ટર હોય કે લેખક, તેનો તો આનંદ જ હોય. પણ આમાં ના સમજાય એવી વાત એક જ છે કે પિક્ચરના માર્કેટિંગના અધિકાર તો જે તે નિર્માતાના જ હોયને? એક અભિનેતા તેનો સોદો કેવી રીતે કરી શકે? અને જો પોતે એ પ્રોજેક્ટમાં પૈસા ના લગાવ્યા હોય તો પછી એક એક્ટરનો લાગ-ભાગ હોઇ શકે તો અન્ય કલાકારોનું શું? કે પછી હવેના સ્માર્ટ અભિનેતાઓ પોતાની ફીને બદલે નિર્માતાઓ પાસે સૅટેલાઇટ રાઇટ લખાવી લેતા હશે?

કરોડોના આ સ્ટાર્સ સૌ જાણે જ છે એમ, પોતાના અભિનય ઉપરાંત પણ જાહેરાત કરવાથી માંડીને સમારંભોમાં હાજર રહેવાના છુટાં છવાયાં કામો કરીને અમુક કરોડ તો ઝાપટ-ઝૂપડ કમાઇ લેતા હશે. (આ જાણતલ ‘સૌ’માં નાણાંકીય વ્યવહારોનું ધ્યાન રાખનારા સરકારના વિભાગો પણ આવી જાય, જે પૈકીના એન્ફોર્સમેન્ટ ડાયરેકટરેટની કચેરીએ પ્રિટી ઝિન્ટાની હમણાં સળંગ ચાર કલાક સુધી પૂછપરછ કર્યાના સમાચાર હતાજ ને?) એવી એક છુટક કામગીરીમાં શાહરૂખખાને આ સપ્તાહે એક ઠંડા પીણા (ફ્રુટી)ને એન્ડોર્સ કરવાની ઍડ ફિલ્મનું શુટિંગ કર્યું. જ્યારે ઇરફાનખાન એક ટુથ પેસ્ટ (બબૂલ)નો પ્રચાર કરશે. તો એક સમયે, ’૮૦ના દશકમાં, ટોપ સ્ટાર રહી ચૂકેલી અને અત્યારે ‘ઇંગ્લીશ વિંગ્લિશ’ની સફળતા પછી ફરી ચમકી રહેલી શ્રીદેવીએ પણ એક વોટર પ્યોરિફાયર (ફિયોના)ની જાહેરાતમાં ચમકવાનું મંજૂર રાખ્યું છે અને શુટ પણ પુરું કર્યું છે.

એ જ શ્રીદેવી અને જીતેન્દ્રની ‘૮૦ના દાયકાની એક હીટ ફિલ્મ ‘હિમ્મતવાલા’ની નવી આવૃત્તિ સાજીદખાનના દિગ્દર્શનમાં બની રહી છે અને તેમાં હીરો અજય દેવગન છે. (જીતેન્દ્રની માફક સફેદ પેન્ટ અને સફેદ બુટ પહેરવાના કહેશે તો? અજય કેવો લાગશે?) તેમાં હવે એક આઇટમ સોંગમાં સોનાક્ષી સિન્હા ડાન્સ કરવાની છે. એ જ રીતે ‘શૂટઆઉટ ઍટ વડાલા’માં પ્રિયંકા ચોપ્રા “બબલી બદમાશ” એવા શબ્દોવાળું આઇટમ સોંગ કરી રહી છે. જો કે પ્રિયંકાના (ગાયક) પિતા અશોક ચોપ્રાને કેન્સર થયાની જાણ તાજેતરમાં થઇ છે. એ સંજોગોમાં તે અભિનેત્રીએ ‘બબલી’ દેખાવા ખાસ્સો અભિનય કરવો નહીં પડે? શું લાગે છે?

તિખારો!

કોમી એકતા પર બની રહેલી એક ફિલ્મનું નામ છે, ‘પ્રણામ વાલેકુમ’!!